ประวัติการกบฎปฏิวัติและการรัฐประหารในประเทศไทย

การทำรัฐประหาร คือการใช้กำลังอำนาจเข้าเปลี่ยนแปลงอำนาจของรัฐ โดยมาก หากรัฐประหารครั้งนั้นสำเร็จ จะเรียกว่า "ปฏิวัติ" แต่หากไม่สำเร็จ จะเรียกว่า "กบฏ"นับจาก พ.ศ. ๒๔๗๕ - พ.ศ. ๒๕๓๔ มีการก่อรัฐประหารหลายครั้ง ทั้งที่เป็น การ"ปฏิวัติ" และเป็น "กบฏ" มีดังนี้

ครั้งที่ ๑

ปีพุทธศักราช ๒๔๗๕ เหตุกาณ์ปฏิวัติ ๒๔ มิถุนายน โดยคณะของพ.อ.พระยาพหลพลพยุหเสนา ปฏิวัติยึดอำนาจเปลี่ยนแปลงการปกครองต่อรัฐบาลพ่ออยู่หัวพระปก เกล้าฯ (ร.๗)

ครั้งที่ ๒ 

ปีพุทธศักราช ๒๔๗๖ เหตุการณ์รัฐประหาร โดยคณะของพ.อ.พระยาพหลพลพยุหเสนา ต่อรัฐบาลของ พระยามโนปกรณ์นิติธาดา

ครั้งที่ ๓ 

ปีพุทธศักราช ๒๔๗๖ กบฎบวรเดช โดยคณะของพล.อ.พระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าบวรเดช ต่อรัฐบาลของ พ.อ.พระยาพหลพลพยุหเสนา

ครั้งที่ ๔ 

ปีพุทธศักราช ๒๔๗๘ กบฎนายสิบ โดยคณะของส.อ.สวัสดิ์ มหะหมัด ต่อรัฐบาลของ พ.อ.พระยาพหลพลพยุหเสนา

ครั้งที่ ๕ 

ปีพุทธศักราช ๒๔๘๑ กบฎพระยาสุรเดช โดยคณะของพ.อ.พระยาสุรเดช ต่อรัฐบาลของ พ.อ.พระยาพหลพลพยุหเสนา

ครั้งที่ ๖ 

ปีพุทธศักราช ๒๔๙๐ รัฐประหาร โดยคณะของพล.ท.ผิน ชุณหะวัณ ต่อรัฐบาลของ พล.ร.ต.ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์

ครั้งที่ ๗ 

ปีพุทธศักราช ๒๔๙๑ กบฎแบ่งแยกดินแดน โดยคณะของส.ส.อีสานกลุ่มหนึ่ง ต่อรัฐบาลของ นายควง อภัยวงศ์

ครั้งที่ ๘ 

ปีพุทธศักราช ๒๔๙๑ รัฐประหาร โดยคณะของคณะนายทหารบกต่อรัฐบาลของ นายควง อภัยวงศ์

ครั้งที่ ๙ 

ปีพุทธศักราช ๒๔๙๑ กบฏเสนาธิการ โดยคณะของพล.ต.สมบูรณ์ ศรานุชิต ต่อรัฐบาลของจอมพล ป. พิบูลสงคราม

ครั้งที่ ๑๐

ปีพุทธศักราช ๒๔๙๒ กบฎวังหลวง โดยคณะของนายปรีดี พนมยงค์ ต่อรัฐบาลของ จอมพล ป. พิบูลสงคราม

ครั้งที่ ๑๑

ปีพุทธศักราช ๒๔๙๔ กบฎแมนฮัตตัน โดยคณะของน.อ.อานน บุณฑริกธาดา ต่อรัฐบาลของ จอมพล ป. พิบูลสงคราม

ครั้งที่ ๑๒

ปีพุทธศักราช ๒๔๙๔ รัฐประหาร โดยคณะจอมพล โดยคณะของป. พิบูลสงคราม ต่อรัฐบาลของ จอมพล ป. พิบูลสงคราม

ครั้งที่ ๑๓ 

ปีพุทธศักราช ๒๔๙๗ กบฎสันติภาพ โดยคณะของนายกุหราบ สายประสิทธิ์ ต่อรัฐบาลของ จอมพล ป. พิบูลสงคราม

ครั้งที่ ๑๔ 

ปีพุทธศักราช ๒๕๐๐ รัฐประหาร โดยคณะของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ต่อรัฐบาลของ จอมพล ป. พิบูลสงคราม

ครั้งที่ ๑๕ 

ปีพุทธศักราช ๒๕๐๑ รัฐประหาร โดยคณะของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ต่อรัฐบาลของ จอมพล ถนอม กิตติขจร

ครั้งที่ ๑๖ 

ปีพุทธศักราช ๒๕๑๔ รัฐประหาร โดยคณะของจอมพล ถนอม กิตติขจร ต่อรัฐบาลของ จอมพล ถนอม กิตติขจร

ครั้งที่ ๑๗ 

ปีพุทธศักราช ๒๕๑๖ ปฏิวัติ ๑๔ ตุลาคม โดย ประชาชน ต่อรัฐบาลของ จอมพล ถนอม กิตติขจร

ครั้งที่ ๑๘. ปีพุทธศักราช ๒๕๑๙ รัฐประหาร โดยคณะของพล.ร.อ.สงัด ชลออยู่ ต่อรัฐบาลของ ม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช

ครั้งที่ ๑๙ 

ปีพุทธศักราช ๒๕๒๐ กบฎ ๒๖ มีนาคม โดยคณะของ พล.อ.ฉลาด หิรัญศิริ ต่อรัฐบาลของ นายธานินทร์ กรัยวิเชียร

ครั้งที่ ๒๐. ปีพุทธศักราช ๒๕๒๐ รัฐประหาร โดยคณะของพล.ร.อ.สงัด ชลออยู่ ต่อรัฐบาลของ นายธานินทร์ กรัยวิเชียร

ครั้งที่ ๒๑

ปีพุทธศักราช ๒๕๒๔ กบฎ ๑ เมษายน โดยคณะของพล.อ.สัณห์ จิตรปฏิมา ต่อรัฐบาลของ พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์

ครั้งที่ ๒๒

ปีพุทธศักราช ๒๔๒๘ การก่อความไม่สงบ ๙ กันยายน โดยคณะของ พ.อ.มนูญ รูปขจร  ต่อรัฐบาลของ พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์

ครั้งที่ ๒๓

ปีพุทธศักราช ๒๕๓๔ รัฐประหาร โดยคณะของพล.อ.สุนทร คงสมพงษ์ ต่อรัฐบาลของ พล.อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ

ครั้งล่าสุด 

ปีพุทธศักราช ๒๕๔๙ รัฐประหาร ๑๙ กันยายน โดยคณะของพล.อ.สนธิ บุญยรัตกลิน ต่อรัฐบาลของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร